معرفی کتاب: عقلانیّت و توسعه‌یافتگی در ایران

کتاب عقلانیّت و توسعه‌یافتگی توسط دکتر سریع‌القلم به رشته تحریر درآمده است. نویسنده در این کتاب در سه بخش به بررسی موضوع توسعه‌یافتگی در ایران از نگاه جامعه‌شناسی و اقتصادی پرداخته است. وی نخست، به پایه‌های نظری توسعه‌یافتگی در شرح مباحثی چون نظریة انسجام درونی؛ جایگاه برداشت‌های مشترک نخبگان و توسعه‌یافتگی و ویژگی‌های فرهنگ عمومی توجه کرده است، سپس ضمن بررسی ساختاری مسائل اقتصادی، فرهنگی و سیاسی جهان سوم، چگونگی توسعه‌یافتگی و میزان آن در کشورهای جهان سوم را ارزیابی نموده است. در پایان کتاب نیز با نگاهی بر سیاست‌ خارجی جمهوری اسلامی ایران و آسیب‌شناسی سیاست‌های ایران در مسیر توسعه‌یافتگی، دورنمایی از آینده تحولات ایران را در آن مسیر ترسیم کرده است. مقدمه این کتاب را می‌توانید در ادامه مطلب دریافت کنید.

معرفی کتاب: سیاست‌های مقایسه‌ای

این کتاب به قلم دکتر سیدعبدالعلی قوام به عنوان منبع اصلی درس‌های «نظام‌های سیاسی تطبیقی»، «نوسازی و دگرگونی سیاسی» و «مسائل منطقه‌ای» استفاده می‌شود. مقدمه این کتاب را می‌توانید در ادامه مطلب مطالعه کنید.

معرفی کتاب: توسعه و تضاد

یکی از مطرح‌ترین کتاب‌هایی که فرامرز رفیع‎پور نگاشته است کتاب «توسعه و تضاد» اوست که بسیار مورد توجه دست اندرکاران عرصه علوم اجتماعی در ایران قرار گرفت. او در این کتاب چنان‌که از نام آن پیداست، به تحلیل یکی از مشکلات پیچیده امروز ایران یعنی شناخت موانع رشد علمی در کشور و نیز ارائه طریق‌هایی برای برون رفت از آن می‌پردازد.

رفیع‎پور می‎نویسد:

معرفی کتاب: جامعه‌شناسی سیاسی

سیاست و زندگی سیاسی چیست؟ گرایش ایدئولوژیک رژیم‌های سیاسی چه تأثیری بر تقسیم قدرت میان نیروهای اجتماعی دارد؟ اصولاً دولت چیست؟ منشأ آن کدام است؟ نقش دولت‌ها در حیات اجتماعی و زندگی سیاسی چیست؟ گروه‌ها و نیروهای اجتماعی چه رابطه‌ای با دولت دارند؟ جامعه‌شناسی سیاسی سعی دارد به این سؤالات و سؤال‌های مشابه آن که ممکن است ذهن هر دانشجوی رشته‌های علوم سیاسی و جامعه‌شناسی و حتی افراد علاقه‌مند به امور سیاسی را به خود مشغول داشته پاسخ گوید. مؤلف در این کتاب وظیفه‌ی اصلی جامعه‌شناسی سیاسی را به بررسی روابط میان قدرت دولتی و گروه‌ها و نیروهای اجتماعی محدود کرده است تا «دیسیپلین» جامعه‌شناسی سیاسی به‌معنی دقیق آن از دیگر شاخه‌های علوم سیاسی متمایز گردد. وی جوانب مختلف مسائل جامعه‌شناسی سیاسی را هم در عرصه‌ی نظریه به محک تجربه زده است و هم در عرصه‌ی عمل. مؤلف همچنین با دیدگاهی تاریخ‌نگر نظریه‌ها و عملکرد نیروهای مختلف اجتماعی را بررسی کرده است و جای‌جای با ذکر شواهد و مستندات تاریخی آن‌ها را آزموده است.

دریافت مقدمه کتاب
حجم: 1.39 مگابایت

*چاپ بیست‌وچهارم این کتاب در سال ۹۴ در ۳۵۲ صفحه، توسط نشر نی با قیمت ۱۶,۰۰۰تومان منتشر شده است.

 

مطالب مرتبط:

معرفی و خلاصه کتاب: درآمدی بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران

معرفی کتاب: جامعه‌شناسی سیاسی معاصر: جهانی شدن، سیاست و قدرت

معرفی کتاب: راهنمای جامعه‌شناسی سیاسی

کتاب راهنمای جامع شناسی که توسط کیت نش و آلن اسکات گردآوری و ویرایش شده است، توانسته نظریات مطرح در حوزه جامعه‌شناسی را در دو جلد جمع‌آوری کند. جامعه‌شناسی سیاسی حوزه‌ای میان‌رشته‌ای محسوب می‌شود و در این کتاب شاهد هستیم که مباحث از از یک امر سیاسی فراتر می‌رود و به برخی مباحث اقتصادی و فرهنگی نیز در پرداخته می‌شود.

معرفی کتاب: تغییرات اجتماعی

مؤلف به بررسی و نقد نظریه‌های جامعه‌شناسان و متفکران اجتماعی در زمینه‌ی تغییرات اجتماعی می‌پردازد و به‌ویژه بر دیدگاه‌های جامعه‌شناسان معاصر مانند رالف دارندورف، آلن تورن، مک کله‌لند و سی. رایت میلز تأکید می‌ورزد. پژوهشگران علوم اجتماعی نیز می‌توانند در مطالعه‌ی تغییرات اجتماعی از این کتاب الگو بگیرند.

معرفی کتاب: ریشه‌های انقلاب ایران

تحقیقات و مطالعاتی درباره‌ی تاریخ و سیاست ایران به ویژه ردیابی ریشه‌های انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ مطالب کتاب حاضر را تشکیل داده است. نویسنده به سوابق، مقدمات، مفاهیم و موضوعات اساسی انقلاب اسلامی ایران اشاره کرده است. پیشینه‌ای از جامعه‌ی ایران و جایگاه دین در آن از کهن‌ترین زمان‌ها تا آغاز سده‌ی نوزدهم میلادی، مبحث آغازین کتاب به شمار می‌رود. نویسنده ضمن پرداختن به روابط ایران و مغرب‌زمین در سده‌های نوزده و بیست میلادی، این روابط را یکی از رشته‌های عمده‌ای می‌داند که بسیاری از جنبه‌های تاریخی ایران در سده‌های مذکور را به یک‌دیگر پیوند می‌دهد. اصلاحات در عصر قاجار و عوامل کارآمدی یا ناکارآمدی پروسه‌ی اصلاحات و شخصیت‌های فعال در این زمینه از جمله مسائل مد نظر نویسنده است.

معرفی کتاب: سیاست، جامعه‌شناسی و نظریه اجتماعی

آنتونی گیدنز در این کتاب ضمن بررسی انتقادی چهره‌های برجسته در اندیشه اجتماعی و سیاسی کلاسیک و معاصر، نقدهای مربوط به آثار آنان را نیز معرفی می‌کند .وی همچنین مخاطبان را با برخی از بحث‌های اصلی در علوم اجتماعی و سیاست آشنا می‌کند که از آن جمله: بحث‌های سیاست و جامعه‌شناسی در اندیشه «ماکس وبر»؛ تحلیل‌های جامعه‌شناسی سیاسی «دورکهایم» و تفسیر او از فردگرایی و همبستگی در جوامع مدرن؛ کالبدشناسی و ارزیابی انتقادی اندیشه‌های متفکران برجسته معاصر، به ویژه «هابرماس»، «فوکو»، «مارکوزه»، «گارفینکل» و «پوپر».

معرفی کتاب: نظریه‌پردازی انقلاب‌ها

نه فصل این کتاب متضمن مقالاتی است درباره انقلاب‌ها که افراد مختلف آن را به رشته‌ تحریر درآورده‌اند. در کتاب نظریه‌پردازی انقلاب‌ها بعضی از نامدارترین اندیشمندان به بررسی نقادانه بسیاری از چارچوب‌های نظری پرداخته و در فهم انقلاب کوشش کرده‌اند. رویکردهای نظری در این کتاب بر محور مفاهیم و جستارهایی از قبیل دولت و کارگزاران انقلاب‌ها، نظریه ساختگرایی، الگوهای نخبگی و نظریه‌های جمعیت‌شناختی مطالعات قوم/نژادی، مطالعات فرهنگی، و فمنیسم قرار دارد. از لحاظ زمانی، کتاب به دوره تاریخی بین انقلاب فرانسه در اواخر قرن هجدهم تا تحولات اروپای شرقی در اواخر قرن بیستم می پردازد. هر چند گاهی به رویدادهای پیش از این دوره نیز پرداخته است.

معرفی کتاب: مقدمه‌ای بر انقلاب اسلامی

نگارنده در این کتاب بر آن است با استناد به منابع تاریخی، نشان دهد که تشیع با پیشینه‌ای تاریخی دارای ماهیتی انقلابی است و رهبری آن نیز مانند ماهیتش، همواره در طول تاریخ با حفظ و درک واقعیت‌ها به دنبال ایجاد تحول و دگرگونی بوده است. بر این اساس در کتاب حاضر، تاریخ تشیع از شکل‌گیری تا فراهم شدن مقدمات انقلاب اسلامی بررسی می‌شود. نگارنده در دو بخش، تاریخ انقلابی شیعه را بررسی کرده است: «عصر امامت» و «عصر مرجعیت». در بخش نخست، ادوار مختلف تاریخ شیعه، و مواضع و راهبردهای امام معصوم^{(علیه‌السلام)} تجزیه و تحلیل شده‌است. در بخش دوم، دوره رهبری مرامی، رهبری سیاسی ـ مرامی و دوره مبارزه با سلطه بیگانه شرح داده می‌شود. زمان این دوره تا تاسیس حوزه علمیه قم است.

معرفی کتاب: درآمدی بر جامعه‌شناسی تجدد

داستان مدرنیته(تجدد) در اندیشه غربی دارای فراز و فرودهای زیادی بوده است؛ تحولی که به نام تجدد در اروپا ایجاد شد باعث تحولات شگرفی در غرب و سایر نقاط جهان شده است. با ظهور دنیای مدرن گویی که انسان جدیدی متولد شده که دیگر اسیر طبیعت و نیروهای آن نیست. در ابتدا اینگونه برداشت می شد که تجدد عاملی برای رهایی انسان از سنتها و طبیعت خواهد بود، اما با تحولات جدید، خود اندیشه تجدد نیز باعث ایجاد غیرتها و محدودیتهای جدید شد. درست است که تجدد انسان را ازیکسری محدودیتها نجات داده اما خود نیز پاره ای از قیود وشرایط را مشخص می کند. آنچه که در کتاب «درآمدی بر جامعه شناسی تجدد» نوشته دکتر حسین بشیریه آمده بازگویی همین داستان تحولات دنیای جدید است.

معرفی کتاب: توسعه سیاسی

مطالب این کتاب در سه بخش سامان یافته است. بخش نخست شامل نکاتی است درباره سنت‌های ارگانیسیسم و تکامل‌گرایی در نظریه توسعه‌گرایی، نیز اصول مسلمی که این سنت‌ها بر آن بنا شده‌اند. از جمله این اصول عبارت‌اند از: تغییر به مثابه جریانی هم شکل و چند کاره و به منزله حرکتی به سوی دموکراسی نمایندگی، گسترش و انتشار نقش‌های صنعتی و یک مفهوم غربی از زمان. در بخش دوم نظریه‌های تاریخی و جامعه‌شناسی ـ در باب شکل‌گیری دولت‌های جدید، تغییر شکل امپراتوری‌ها، تولد یا استحاله، رژیم‌های سیاسی و نظام‌های حزبی و انقلاب‌ها ـ تشریح شده است. بخش سوم متضمن بررسی شرایطی تاریخی است که در آن اروپا به توسعه سیاسی دست یافته؛ همچنین جریان‌هایی که در بازسازی یا تخریب ملت‌ها، دولت‌ها و نظام‌های سیاسی در غرب موثر بوده‌اند.

معرفی کتاب: تجددطلبی و توسعه در ایران معاصر

نویسنده در بخش نخست کتاب، ابتدا توسعه سیاسی و اقتصادی را از آستانه انقلاب مشروطیت تا به امروز ترسیم می‌کند، سپس به چگونگی نفوذ، گسترش و تحول اندیشه تجددطلبی در ایران می‌پردازد. بخش دوم کتاب حاوی مباحثی است درباره توسعه‌نیافتگی که از جمله آن‌ها می‌توان به هزینه‌های معاملاتی و توسعه صنعتی، رابطه بین جمعیت و توسعه، تمرکز سرمایه و شرکت‌های چند ملیتی و توسعه اقتصادی اشاره کرد.

معرفی کتاب: مقالاتی در جامعه‌شناسی سیاسی

این مجموعه حاوی یادداشت‌هایی است که با تاکید بر مبانی اجتماعی تحولات سیاسی ایران در دوره معاصر نگارش یافته است. تلاش نگارنده بر این بوده تا در بیان تحولات تاریخی ایران معاصر، موضوع مبارزات اجتماعی و تاثیر آن بر شکل‌گیری برخوردهای سیاسی را نیز روشن کند. از طرفی وی توجه زیادی به نقش طبقات فرو دست در تحولات تاریخی ایران معاصر دارد و تلاش می‌کند تا به تبیین تحولات اجتماعی از پایین به بالا بپردازد.

معرفی کتاب: نظریه‌های دولت

هنگام بررسی مفهوم دولت باید آگاه بود که این مفهوم معضل‌ترین مفهوم در سیاست است، هرکس که عمیقا بدان بپردازد از این نکته آگاه خواهد شد. این امر تنها نتیجه تاریخ درهم‌پیچیده و یا اهمیت خاص مفهوم دولت در اوضاع سیاسی امروز نیست، بلکه علت آن دوپهلویی و پیچیدگی این مفهوم است که آن را درعین‌حال سهل و ممتنع ساخته است. به‌نحوی که با سهولت نگران‌کننده‌ای با بسیاری مفاهیم و نهادها درهم می‌آمیزد. دولت پدیده‌ای نیست که در نگاه اول به‌خوبی شناخته شود، به‌رغم ملموس‌بودنش(که وقتی بخواهیم مثلا از پرداخت مالیات خودداری کنیم یا بدون گذرنامه کشور را ترک کنیم کاملا آن را احساس خواهیم کرد) باز هم نمی‌توان به سهولت روی آن انگشت گذاشت زیرا اندیشه یا مجموعه‌ای از مفاهیم، ارزش‌ها و اندیشه‌هایی درخصوص زندگی اجتماعی است.

معرفی کتاب: نظریه کنش

کتاب حاضر مشتمل بر مجموعه‌ای از کنفرانس‌های علمی است که "پیر بوردیو 1930ـ "در محافل دانشگاهی در کشورهای مختلف جهان عرضه کرده و در هر کدام از آن‌ها یکی از موضوعات اصلی مورد پژوهش خود را، که به نوعی با عنوان کلی کنش هم مرتبط است، به بحث و نظر گذاشته است .بنابراین خواننده با مطالعه این کتاب نسبتا مختصر می‌تواند با ابعاد عمومی نظریه "بوردیو"، که مدعی نوعی اصالت فلسفی و جامعه‌شناختی است، تا حدودی آشنا شود و تئوری کنش او را در موضوعات و حوزه‌های متعدد مورد تامل قرار دهد.

معرفی کتاب: جامعه‌شناسیِ احزابِ سیاسی

این کتاب در شش بخش به قلم روبرت میخلز نوشته شده است. کلیت کتاب در مورد دمکراسی و لزوم سازمانی شدن دمکراسی‌ها در جامعه و علل و شرایط انتخاب رؤسای این سازمان‌ها به بحث می‌پردازد و اینکه لزوم انتخاب رئیس برای سازمان و بروکراسی موجود در سازمان‌ها معمولاً قدرت را به دست عده‌ای متنفذ می‌سپارد و این خود باعث می‌شود دمکراسی‌های سازمان‌یافته به سمت الیگاریشی کشیده شود و عملاً سازمان‌ها دموکرات به‌دست عده‌ای معدود اداره شود نویسنده تا آنجا پیش می‌رود که در نظریه «گردش نخبگان» پاره تو به دیده تردید می‌نگرد و در این‌باره می‌نویسد:
«نظریه گردش نخبگان پاره تو را باید با احتیاط پذیرفت؛ زیرا اغلب بیش از آنکه جانشینی صرف و ساده نخبگان صورت گیرد، اختلاط پیوسته صورت می‌گیرد که طی آن عناصر قدیمی، عناصر جدید را به خود جلب و جذب کرده و به خود شبیه می‌سازند، ضرورت یک گروه اجتماعی مسلط بی‌شک از زمان‌های بسیار دور که گمان‌شان هم نمی‌رود، مورد قبول بوده است»

معرفی کتاب: گذار به دموکراسی

کتاب «گذار به دموکراسی» مجموعه‌ای است از چند مقاله که به کوشش حسین بشیریه منتشر شده است.  در این کتاب، سه مقاله به قلم حسین بشیریه، چهار مقاله ترجمه شده از زبان انگلیسی و یک مقاله، نوشته‌ی منصور انصاری است. سه مقاله‌ای که نوشته‌ی حسین بشیریه است و سه فصل اول کتاب را تشکیل می‌دهند، در واقع چهارچوب اصلی آرای مطرح شده در کتاب هستند و مقالات بعدی به نوعی به مسائل فرعی‌تر در زمینه‌ی «گذار به دموکراسی» می‌پردازند.

معرفی و اصل کتاب: موانع تاریخی رشد سرمایه‌داری در ایران دوره قاجاریه

احمد اشرف، نویسنده و جامعه‌شناس ایرانی است که در دانشگاه‌های پنسیلوانیا، کلمبیا، پرینستون و تهران، به تدریس جامعه‌شناسی و تاریخ اجتماعی ایران پرداخته است. تاکنون چند کتاب و نیز مقالات متعددی از او منتشر شده، از جمله کتاب «موانع تاریخی رشد سرمایه‌داری در ایران» که در سال ۱۳۵۹ به چاپ رسیده است. موضوعات مطرح شده در آثار او عبارتند از: سلسله مراتب اجتماعی در ایران، سنت و مدرنیته، هویت ملی ایرانیان، روابط زراعی در ایران و رهبری کاریزماتیک و حکومت تئوکراتیک (دین‌سالار) در ایران پس از انقلاب.

معرفی کتاب: ریشه‌های اجتماعی دیکتاتوری و دموکراسی(نقش ارباب و دهقان در روند نوین‌سازی)

ریشه‌های اجتماعی دیکتاتوری و دموکراسی(نقش و ارباب و دهقان در روند نوین سازی)، نوشته برینگتون مور با ترجمه یوسف نراقی، روانه بازار شده است.

نویسنده(Barrington Moore) در این کتاب آن‌چنان‌که خود در پیش‌گفتار کتاب اشاره کرده است به تبیین و تحلیل آن دسته از شرایط اجتماعی و تاریخی می‌پردازد که طبقات دهقان و ارباب(زمین‌دار) را به طبقاتی موثر در روند نوین‌سازی در سه کشور انگلستان، فرانسه، آمریکا، چین، ژاپن و هند بدل نمود. تحلیل مور تحلیلی جامعه‌شناختی و تطبیقی است اما به گفته مترجم تبیین‌های نویسنده را نمی‌توان به راحتی به کشورهای دیگر تعمیم داد. نویسنده در این کتاب سعی نموده است تا ضمن تحلیل مناسبات میان دربار(سلطنت)، اشراف، طبقه بورژوازی و طبقه دهقان به ترسیم سه مسیر عمده جهت حرکت به سمت نوگرایی یا نوین‌سازی مبادرت ورزد. کتاب در سه بخش تنظیم‌شده  که هر کدام از بخش‌ها مشتمل بر سه فصل می‌باشد.